Quốc phòng và an ninh (QPAN) là một lĩnh vực hết sức quan trọng và cần thiết trong tình hình an ninh chính trị hiện nay. Đảng, Nhà nước ta luôn đề ra chủ trương tăng cường công tác giáo dục QPAN trong toàn Đảng, toàn dân; trong đó phải kể đến giáo dục QPAN cho đối tượng là học sinh, sinh viên- thế hệ trẻ đảm đương nhiệm vụ lớn lao trong bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ xã hội.
Mục lục bài viết
Bên cạnh những quy định của Luật quốc phòng và an ninh đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 19/6/2013 thì mới đây Bộ giáo dục và đào tạo đã ban hành 03 Thông tư (có hiệu lực từ ngày 01/3/2017) liên quan đến công tác giáo dục QPAN trong trường học dành cho học sinh, sinh viên ở các cấp học: tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và đại học, cao đăng, trung cấp.
1. Lồng ghép QPAN vào nội dung các môn học cho học sinh tiểu học và THCS
Theo hướng dẫn tại Thông tư 01/2017/TT-BGDĐT thì việc lồng ghép giáo dục QPAN thông qua nội dung các môn học trong chương trình giáo dục tiểu học, trung học cơ sở là nhằm mục tiêu xây dựng, phát triển tư duy, bồi dưỡng phát triển kỹ năng sống, nhân cách con người Việt Nam, đề cao niềm tự hào và tự tôn đối với truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần đoàn kết, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
- Giáo dục QPAN trong trường tiểu học được thực hiện lồng ghép thông qua nội dung các bài trong các môn học Tiếng Việt, Tự nhiên và Xã hội, Đạo đức, Lịch sử và Địa lý tập trung vào một số chủ đề chính như: tinh thần yêu nước, truyền thống lịch sử của dân tộc trong dựng nước và giữ nước; truyền thống lịch sử của quân đội và công an; kỹ năng sống phù hợp với sự phát triển của xã hội; giáo dục tình yêu quê hương, yêu hòa bình và yêu đất nước.
- Giáo dục QPAN trong trường trung học cơ sở được thực hiện lồng ghép thông qua nội dung các môn học: Ngữ văn, Địa lý, Giáo dục công dân, Âm nhạc và Mĩ thuật; tập trung vào tinh thần đoàn kết, yêu nước của các thế hệ người Việt Nam trong dựng nước và giữ nước qua các thời kỳ cách mạng; bước đầu hiểu biết về phòng chống cháy nổ, an toàn cá nhân; pháp luật Nhà nước CHXHCNVN; quyền lợi, trách nhiệm của công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
2. Đưa giáo dục QPAN trở thành môn học chính ở trường THPT
Thông tư 02/2017/TT-BGDĐT do Bộ giáo dục ban hành đã đặt ra mục tiêu là đưa môn học Giáo dục QPAN trong trường trung học phổ thông là môn học chính khóa. Thông qua môn học này, học sinh nắm và hiểu được:
- Nội dung chính về lịch sử, truyền thống của các lực lượng vũ trang nhân dân, giáo dục QPAN, những nội dung chính trong một số văn bản luật về QPAN; quyền và chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia;
- Những vấn đề cơ bản trong giữ gìn an ninh chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, những âm mưu thủ đoạn "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam, từ đó xây dựng ý thức phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội trong các nhà trường;
- Có kỹ năng tối thiểu về điều lệnh đội ngũ; kỹ thuật, chiến thuật bộ binh; biết sử dụng súng tiểu liên AK; vận dụng được các động tác chiến thuật từng người trong nội dung thực hành các kỹ năng quân sự, an ninh.
Kèm theo Thông tư 02 này là chương trình giáo dục QPAN dành cho 03 lớp với tổng thời lượng chương trình cho cả cấp học là 105 tiết, mỗi tiết 45 phút.
- Lớp 10: 35 tiết, gồm 10 nội dung phân bổ thành 17 tiết lý thuyết và 18 tiết thực hành.
- Lớp 11: 35 tiết, gồm 8 nội dung phân bổ thành 16 tiết lý thuyết và 19 tiết thực hành.
- Lớp 12: 35 tiết, gồm 8 nội dung phân bổ thành 10 tiết lý thuyết và 25 tiết thực hành.
3. Phân bổ theo học phần chương trình giảng dạy giáo dục QPAN ở trường đại học
Chương trình giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường trung cấp sư phạm, cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học được ban hành kèm theo Thông tư 03/2017/TT-BGDĐT. Theo đó quy định chi tiết các học phần như sau:
- Đối với trường trung cấp sư phạm: Căn cứ mục tiêu đào tạo và tính chất đặc thù của môn học, chương trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh trong các trường trung cấp sư phạm gồm 4 học phần với tổng thời lượng 120 tiết.
- Học phần I: Bổ sung kiến thức giáo dục quốc phòng và an ninh trung học phổ thông (áp dụng đối với học sinh có đầu vào tốt nghiệp trung học cơ sở)
- Học phần II: Kiến thức quốc phòng và an ninh
- Học phần III: Kỹ năng quân sự
- Học phần IV: Chuyên ngành Khoa học xã hội nhân văn
Học sinh trung cấp sư phạm có đầu vào tốt nghiệp trung học cơ sở học 4 học phần: I, II, III, IV; học sinh trung cấp sư phạm có đầu vào tốt nghiệp trung học phổng thông học 3 học phần: II, III và IV.
- Đối với trường cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học: Căn cứ mục tiêu đào tạo và tính chất đặc thù của môn học, chương trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh trong các trường cao đẳng sư phạm và các cơ sở giáo dục đại học gồm 4 học phần với tổng thời lượng 165 tiết. Trong đó:
- Học phần I: Đường lối quốc phòng và an ninh của Đảng Cộng sản Việt Nam
- Học phần II: Công tác quốc phòng và an ninh
- Học phần III: Quân sự chung, chiến thuật, kỹ thuật bắn súng ngắn và sử dụng lựu đạn;
- Học phần IV: Hiểu biết chung về quân, binh chủng
Chương trình giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học dùng cho sinh viên không chuyên ngành giáo dục quốc phòng và an ninh trong các trường cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học hệ chính quy và không chính quy; các cơ sở giáo dục đại học liên kết đào tạo với nước ngoài.
